Skolioza to trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa, które wpływa na ułożenie całego ciała i sylwetki. Z kolei choroba Scheuermanna, nazywana również młodzieńczą kifozą, to schorzenie kręgosłupa charakteryzujące się nadmiernym wygięciem w odcinku piersiowym lub lędźwiowym, często widocznym jako tzw. „garb”. Obie jednostki chorobowe dotykają głównie dzieci i młodzież w okresie intensywnego wzrostu. Nieleczone, mogą prowadzić nie tylko do deformacji sylwetki i bólu, ale także do problemów z wydolnością oddechową i krążeniową.
Metoda FITS (Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz) to nowoczesne, uznane podejście terapeutyczne, które oferuje spersonalizowany i kompleksowy program korekcji kręgosłupa.
Czym FITS różni się od tradycyjnej gimnastyki korekcyjnej?
Tradycyjna gimnastyka korekcyjna często opiera się na ogólnych, symetrycznych ćwiczeniach wzmacniających. Metoda FITS wychodzi z założenia, że każda z opisanych jednostek chorobowych jest deformacją asymetryczną i wymaga równie asymetrycznej, precyzyjnie ukierunkowanej terapii. To nie jest zestaw uniwersalnych ćwiczeń, ale indywidualnie dobrany program, „szyty na miarę” dla każdego pacjenta i jego unikalnego wzorca skrzywienia.
Filary Metody FITS
Terapia FITS to proces, który można podzielić na kilka kluczowych etapów:
- Badanie i Budowanie Świadomości:
- Pierwszym krokiem jest bardzo szczegółowa diagnoza funkcjonalna, przeprowadzana przez certyfikowanego terapeutę FITS. Obejmuje ona ocenę postawy, badanie RTG, ocenę ruchomości kręgosłupa, badanie stóp i wiele innych.
- Następnie terapeuta pracuje nad uświadomieniem pacjentowi jego wady. Dziecko, stojąc przed lustrem, uczy się, w którym miejscu jego plecy są „wypukłe” (garb żebrowy), a gdzie „wklęsłe”. Uczy się czuć i rozumieć asymetrię swojego ciała. To fundament całej terapii – bez świadomości nie ma autokorekcji.
- Przygotowanie do Korekcji:
- Na tym etapie terapeuta pracuje nad usunięciem barier, które uniemożliwiają korekcję. Wykorzystuje techniki manualne (terapię mięśniowo-powięziową), aby rozluźnić przykurczone i napięte struktury, które „trzymają” kręgosłup w nieprawidłowym ustawieniu.
- Trójpłaszczyznowa Korekcja:
- To serce metody FITS. Pacjent uczy się, jak aktywnie, za pomocą własnych mięśni, korygować ustawienie kręgosłupa we wszystkich trzech płaszczyznach, w których występuje skrzywienie.
- Kluczowym elementem jest korekcyjny wzorzec oddechowy. Pacjent uczy się, jak kierować wdech w „wklęsłą” stronę klatki piersiowej, aby ją rozprężyć i derotować kręgosłup.
- Stabilizacja i Utrwalenie Wzorców:
- Samo przyjęcie skorygowanej postawy to za mało. Trzeba ją jeszcze utrzymać. Na tym etapie pacjent wykonuje ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne w skorygowanej pozycji.
- Celem jest utrwalenie prawidłowych wzorców postawy i włączenie ich do codziennych czynności – siedzenia, stania, chodzenia. Autokorekcja ma stać się nowym, automatycznym nawykiem.
Dla kogo jest metoda FITS?
- Dla dzieci i młodzieży ze skoliozami idiopatycznymi (o nieznanej przyczynie).
- Dla pacjentów z inną wadą postawy, w obrębie dużych stawów obwodowych, łączących kręgosłup (bioder i miednicy), jak i wzdłuż kręgosłupa (tzw. plecy okrągłe czy wklęsłe).
- Jako przygotowanie pacjentów do leczenia gorsetowego.
- Jako przygotowanie pacjentów do operacyjnej korekcji kręgosłupa, w celu zwiększenia jego mobilności.
- Dla dorosłych ze skoliozami, w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych i poprawy funkcji oddechowych.
Zalety Metody FITS:
- Indywidualne podejście: program jest w 100% dostosowany do pacjenta.
- Kompleksowość: terapia obejmuje nie tylko ćwiczenia, ale także pracę manualną, edukację i budowanie świadomości ciała.
- Aktywny udział pacjenta i rodzica: dziecko i rodzic nie są biernymi odbiorcami, lecz aktywnymi uczestnikami procesu, w którym uczy się modelować i kontrolować ruchy pacjenta.
- Wysoka skuteczność: badania i doświadczenia kliniczne potwierdzają skuteczność metody w zatrzymywaniu progresji skoliozy, a w wielu przypadkach także w zmniejszaniu kąta skrzywienia.
Terapia skoliozy to długotrwały proces, który wymaga zaangażowania i systematyczności zarówno ze strony pacjenta, jak i jego rodziny. Metoda FITS, dzięki kompleksowym i indywidualnym podejściu, daje realną szansę na skuteczną walkę z opisanymi przypadłościami i zapewnia dziecku bezpieczną przyszłość.
